Ɗan jaridar nan kuma malami a Kwalejin Koyon Ilimin Addini da Shari’ar Musulunci, Aminu Kano ta Najeriya, Dakta Murtala Iliyasu Ayagi, shine ya yi wannan rubutu bayan gudanar binciken inda ya yi masa take da “Bincike Kan Yarjejeniyar Zaman Lafiya da Adamu Alero a Karamar Hukumar Danmusa: Gaskiya ko wasan kwaikwayo da rayukan al’umma”.
Ga yadda rubutun nasa ya kasance;
A zamanin yau, Najeriya ta koma matakin da ke nuna rashin bambanci tsakanin masu laifi da masu zaman lafiya. Misalin da yafi daukar hankali shine na Adamu Alero – wanda aka fi sani da shugabancin gungun ‘yan bindiga da suka addabi yankin Danmusa a Jihar Katsina.
Bayyanarsa cikin wani shiri na sulhu da gwamnatin jiha ta jagoranta ya tayar da kura a tsakanin al’umma. Wannan ba kawai batun dabarar tsaro bane, amma kuma tambaya ce akan adalci, shugabanci da darajar rayuwar dan kasa. Wannan ba wasa bane – wannan wani gaskiyar lamari ne da ke nuna gazawar tsarinmu gaba daya.
Zaman Lafiya Ko Wasan Kwaikwayo?
Taron zaman lafiyar da aka gudanar ya fi kama da wasan kwaikwayo na siyasa fiye da gasar neman mafita. Adamu Alero, wanda aka dade ana alakanta shi da kashe-kashe, sace-sace da barnata dukiyoyin al’umma, ya tsaya tare da jami’an gwamnati cikin walwala – ba a matsayin wanda ya aikata laifi ba, amma a matsayin wani mai muhimmanci cikin zaman lafiya.
A gaskiya, wannan wani juyin juya hali ne na dabi’a. Wadanda suka sha wahala – wadanda ‘ya’yansu aka sace, gidajensu aka kona – sun zama marasa murya, yayin da wadanda suka jefa su cikin wannan halin suka zama wadanda ake saurare. Idan za a ce wannan kwaikwayo ne, da an kirga shi cikin barkwanci mai muni. Abin bakin ciki, wannan itace hakikanin gaskiyar Najeriya.
Karya Ce Amma Da Illa
Wasu daga cikin jami’an gwamnati na kokarin kare irin wannan sulhu da cewa zai rage tashin hankali. Amma gaskiyar da ke kasa ita ce: hare-hare na ci gaba, mutane na gudun hijira, manoma na tserewa daga gonakinsu, yara na barin makarantu.
Amma idan ana amincewa da irin su Alero cikin tsarin tattaunawa, to ana nunawa matasa cewa hanyar samun iko a Najeriya shine ta hanyar tashin hankali – ba ta hanyar doka ba.
Danmusa: Alamar Gazawa
Danmusa ta zama wata kafa da ke bayyanar da gazawar gwamnati a idon duniya. Yarjejeniyar zaman lafiyar da aka kulla da Adamu Alero bata kawo mafita ba. A maimakon hakan, ta kara jefa al’umma cikin damuwa da fargaba.
Yaushe ne gwamnatin da ta kasa kare ka, zata koma tattaunawa da wanda ya cutar da kai? Wane sako ne ake aikawa ga iyaye da suka rasa ‘ya’yansu? Ko matan da mazajensu suka hallaka? Ko daliban da aka sace daga makarantu?
Rashin Dabi’a a Shugabanci
Bayyanar Adamu Alero a gaban wakilan gwamnati ba kawai gazawar tsaro ce ba – amma kuma alama ce ta gazawar hankali da dabi’a. Lokacin da gwamnati ta yi wa masu laifi maraba a matsayin abokan sulhu, to an durkusar da amincewar da al’umma ke da ita ga shugabanci.
Wannan wani irin ciwon rai ne da ake kira da “cikakken rashin kunya” – inda gwamnati ke soke manufarta ta kare rayuka da dukiyoyin jama’a. A karshe, an kafa sabuwar doka: idan ka isa kayi barna, gwamnati zata saurare ka.
Ina Mafita?
Domin samun mafita mai dorewa, dole ne Najeriya ta gina zaman lafiya bisa adalci da gaskiya. Ga wasu matakai da ya kamata a dauka:
Babu zaman lafiya ba tare da adalci ba: Dole ne a hukunta masu laifi kafin a kira su abokan tattaunawa.
Karfafa tsaron al’umma: A bai wa al’umma damar kare kansu tare da goyon bayan gwamnati.
A mayar da hankali ga wadanda abin ya shafa: Jin dadinsu, gyara rayuwarsu da diyya ya zama fifiko.
Gaskiya da bayyananniya: Kowane sulhu da gwamnati ke yi ya zama a fili – ba boye boye ba.
Kammalawa
Yarjejeniyar da gwamnati ta kulla da Adamu Alero ba sulhu bane, kuma ba mafita bace. Ita ce wata hanya da ke girmama tashin hankali da tauye mutunci. Idan har Najeriya na son zaman lafiya na gaskiya, to sai ta faro da gaskiya, da adalci da jin kai.
Idan ba haka ba, to muna rubuta tarihinmu da harshe na tsoro, karya, da gazawa.
Dr. Murtala Iliyasu Ayagi
Kwalejin Koyon Ilimin Addini da Shari’ar Musulunci, Aminu Kano
📧 murtalailiyasuayagi@gmail.com
